Aktualności

Odzież ochronna jest niezbędna do pracy na niektórych stanowiskach. Poznaj regulacje prawne i zasady, regulujące kwestie odzieży BHP w Polsce.

Odzież i obuwie robocze – podstawowe środki ochrony indywidualnej

Odzież BHP

Podstawowe wymagania dla odzieży BHP określone zostały w dwóch normach:

• norma PN-EN ISO 13688:2013-12 Odzież ochronna – Wymagania ogólne (zastąpiła normę PN-EN 340:2006)
• norma PN-P-84525:1998 Odzież robocza – Ubrania robocze

Jak widać na bazie wspomnianych norm – odzież ochronna i robocza nie są ze sobą tożsame. Odzież ochronna (tzw. środki ochrony indywidualnej) ma zabezpieczać pracownika przed działaniem szkodliwych i niebezpiecznych czynników, występujących na jego stanowisku pracy. W zależności od specyfiki pracy, odzież ta powinna zabezpieczać m.in. przez uszkodzeniami mechanicznymi, środkami chemicznymi, wysoką lub niską temperaturą czy pyłami. Odzież robocza z kolei ma za zadanie chronić pracownika i jego odzież osobistą przed zabrudzeniem i zniszczeniem.

Obuwie robocze

Pracodawca ma obowiązek zapewnienia pracownikom odzieży roboczej – a także, jeśli wymaga to stanowisko, również odpowiedniego obuwia. Buty ochronne są wymagane m.in. przy pracach budowlanych, remontowych i specjalistycznych (np. obuwie dla spawaczy czy górników). Wyróżnia się 3 rodzaje butów roboczych:

• obuwie bezpieczne (zgodne z normą PN-EN ISO 20345) – zapewniające największą ochronę, testowane na wytrzymałość na uderzenia z energią do 200 J,
• obuwie ochronne (zgodne z normą PN-EN ISO 20346) – również wykazujące cechy ochronne, jednak o niższej wytrzymałości na uderzenia, do 100 J,
• obuwie zawodowe (zgodne z normą PN-EN ISO 20347) – o pewnych cechach ochronnych, można je stosować wszędzie tam, gdzie nie ma konieczności chronienia palców stóp przed urazami spowodowanymi przez spadające lub toczące się przedmioty.

Więcej informacji: https://www.pip.gov.pl/pl/porady-prawne/bezpieczenstwo-i-higiena-pracy/9230,srodki-ochrony-indywidualnej.html

Przepisy BHP o stosowaniu odzieży ochronnej w pracy

Podstawowe zasady, określające konieczność stosowania odzieży roboczej – i zapewnienia jej pracownikom – ujęte zostały w Kodeksie pracy. Szczegółowe wymagania co do poszczególnych elementów odzieży roboczej zawarte zostały w normach, m.in. wspomnianych wyżej PN dla obuwia i odzieży.

Przydzielanie pracownikom odzieży ochronnej obowiązkiem pracodawcy

Kodeks pracy

Zgodnie z Art. 237(6). – [Prawo do bezpłatnych środków ochrony indywidualnej] Kodeksu pracy pracodawcy są zobowiązani do nieodpłatnego dostarczania pracownikom środków ochrony indywidualnej, niezbędnych do wykonywania pracy na jego stanowisku. Jednak to nie jedyny obowiązek pracodawcy – powinien on także:

• poinformować pracownika o konieczności stosowania odzieży ochronnej,
• zapewnić przeszkolenie w zakresie jej używania.

Przeważnie informacje o odzieży ochronnej, przystosowanej do noszenia na konkretnych stanowiskach, oraz o konieczności i sposobie jej użytkowania zawarte są w zakładowym regulaminie BHP. Nie podlega on negocjacji. Zarówno pracodawca może odsunąć od pracy osobę, niestosującą się do wymagań dotyczących odzieży ochronnej, jak i pracownik może odmówić wykonywania pracy jeśli nie zostanie mu zapewniona właściwa ochrona.

Kolejnym obowiązkiem pracodawcy, wynikającym z Kodeksu pracy, jest konieczność zagwarantowania właściwego stanu odzieży roboczej poprzez jej pranie, odpylanie, odkażanie, konserwację, naprawę lub wymianę.

Czego w kwestii ubrania roboczego nie definiuje Kodeks pracy?

W Kodeksie pracy nie zostały zdefiniowane środki ochrony indywidualnej, które powinny być stosowane na konkretnych stanowiskach pracy. Z tego też względu dobór odzieży ochronnej należy oprzeć o przepisy specyficzne dla danej branży, wiedzę własną i specyfikę pracy na danych stanowiskach. Zalecana jest również konsultacja kwestii ubrań roboczych z przedstawicielami pracowników.

Stosowanie odzieży roboczej własnej

W niektórych przypadkach pracownik może nosić odzież roboczą własną – muszą jednak zostać spełnione konkretne warunki:

• pracodawca musi wyrazić zgodę na stosowanie przez pracownika własnej odzieży,
• odzież i obuwie własne są zgodne z wymaganiami z zakresu BHP,
• stanowisko, na którym zatrudniony jest dany pracownik, należy do grupy stanowisk, dla których określono, że można na nich korzystać z własnej odzieży.

Są jednak też przypadki, w których stosowanie odzieży własnej pracownika jest zabronione. Dotyczy to stanowisk związanych z bezpośrednią obsługą maszyn oraz stanowisk, gdzie istnieje ryzyko bezpośredniego zabrudzenia odzieży środkami chemicznymi, promieniotwórczymi, materiałem biologicznie zakaźnym.